13 Eylül 2015 Pazar

SİNEMADA ÜÇLEMELER: 51. Yunan sinemasının en önemli yönetmenlerinden Theodoros Angelopoulos'un "MODERN YUNANİSTAN ÜÇLEMESİ"




AĞLAYAN ÇAYIR  -  "Τριλογία - Ι. Το λιβάδι που δακρύζει (Trilogia I: To Livadi pou dakryzi)"  -  "Trilogy: The Weeping Meadow"
(2004 - Yunanistan, Fransa, İtalya, Almanya)  -  IMDb: 7,8 (2 ödül)
Yönetmen + Senaryo: Theodoros Angelopoulos
Oyuncular: Alexandra Aidini, Nikos Poursadinis, Giorgos Armenis, Vassilis Kolovos, Eva Kotamanidou, ...
Açıklama: Yönetmenliğinin 35. yılında Theo Angelopoulos’un bu 12. filmi, 20. yüzyılın başlarında göç etmek zorunda kalan Yunanlara adanmış. Başrolünde ağulu bir müzik olan bu ağıt Bolşevik devrimi sonrası Odessa’dan sürülen Rumların, ağaları önde, Selanik yakınlarında olduğu düşünülen bir çayıra gelmeleriyle başlar. Filmin bu ilk sahnesi aynı zamanda Angelopoulos’un kullanacağı göstergeleri tanıttığı bir sekanstır.Odessa’dan gelen grubun ağası ve onun ailesi filmin başkahramanları, Angelopoulos’un kendi babasının adını verdiği Spiro Ağa, Odessa’dan gelirken yanında bir de küçük Eleni'yi getirir. İlk sahneden son sahneye kadar erkeklerin yarattığı tüm acılar bu kadının etrafında geçecek biçimde anlatılır. Filmin başrolünde müzik olması, Spiro’nun oğlunun bir müzisyen olması, akordeon çalması, Angelopoulos'un filminin karakteristik özellikleri arasında sayılabilir. Fonda Yunan tarihi kan ve gözyaşlarıyla yazılırken, Niko’nun çabalarıyla kurulan bir orkestranın yaptığı müzik duyulur sürekli olarak. Türk ezgileri, Rum ezgilerine karışır. Coşkulu dans müzikleri çalarken dahi, bir hüzün ve ağlama isteği hissedilir. Su, bayraklar, siyah bayraklar, beyaz bayraklar, beyaz çarşaflar, kayıklar Angelopoulos'un film boyunca kullandığı imgelerdir. Yunanlar yaşadıkları savaşlar nedeniyle sürekli hareket etmek zorunda kaldılar. Filmde görülen harekete hazır gemi, sal ve kayıklar, bu zorunlu hareketliliği simgeler. Beyaz bayraklar, barışa duyulan özlemi ya da saplantıyı gösterirken, film boyunca tüm beyaz bayraklar ya devamlı kanla kirlenir ya da barış çağrısı yapmak yerine ülkenin kendi çocuklarını içinde saklayan bir paravan olarak kullanılır. Çocuklar saklanırlarken bile müzik yapmaya, adeta düşünmeden otomatik olarak çalmaya devam ederler. Siyah bayraklar ise filmde eksikliği hiç hissedilmeyen ölümün göstergesidir. İnsanlar filmde pek sık öldürülürler. Herkes ölmeye ya da öldürmeye adaydır. Yunan insanının duymaya zorlandığı suçluluk duygusu. İnsanların devamlı yanlış yaptıklarını düşünmesi. Beraberlikleri onaylanmayan çifte gözdağı vermek için koyunların bacaklarından koca bir ağaca asılmaları biçiminde gerçekleştirilen katliam, doğrudan kim olduğu bilinen çayır insanları tarafından gerçekleştirilen tek katliamdır. Bunun dışındaki tüm tehditler ve katliamlar hep dışardan yönlendirilir. İkinci Dünya Savaşı ellerini filmdeki aileye her iki cepheden birden uzatır. Hem Pasifik'ten, hem de Avrupa' dan. İç savaş da, dışardaki savaştan kurtulabilmiş olanları kavurur ve yok eder. Mitolojik bir göndermeyle, ikiz kardeşler bile büyüyünce karşı cephelerde vuruşarak birbirlerini öldürürler. Film bir kadının, Eleni’nin etrafında dönse ve ilk sahneden son sahneye kadar hep Eleni görülse de, O bu filmde sadece bir figüran gibidir ve başrolde aslında erkekler vardır. Her türlü kötülüğü yapan, tüm savaşları başlatan, işkenceye başvuran, kovan, sahiplenen, bir ulusun tarihini ateş ve barutla şekillendiren erkeklerdir. Filmdeki orkestranın bile tüm elemanları erkektir. Eleni’ye kalansa bol bol gözyaşıdır.






ZAMANIN TOZU  -  "Τριλογία - ΙΙ. H σκόνη του χρόνου (Trilogia II: I skoni tou Hronou)"  -  "The Dust of Time"
(2009 - Yunanistan, İtalya, Almanya, Rusya)  -  IMDb: 6,6
Yönetmen + Senaryo: Theodoros Angelopoulos
Oyuncular: Willem Dafoe, Irène Jacob, Michel Piccoli, Bruno Ganz, Christiane Paul, ...
Açıklama: Yunan kökenli Amerikalı yönetmen A. bilinmeyen bir sebepten yarıda bıraktığı filminin çekimini tamamlamak üzere Roma’daki stüdyosuna geri döner. Film, A.’nın annesinin hayat boyu büyük aşk yaşadığı iki adamla olan ilişkilerini anlatmaktadır. Karakterler birbirlerini bir bulup bir yitirir; zaman ile mekân içinde, yirminci yüzyılın ikinci yarısının önemli olaylarını kateden bir yolculukta Sibirya, Kuzey Kazakistan, İtalya, Almanya ve Amerika'da birbirlerini ararlar. Film, Stalin’in ölümü, Watergate Skandalı ve Vietnam Savaşı’ndan Berlin Duvarı’nın yıkılmasına, dünya tarihinde açılan yeni döneme ve daha iyi bir dünya hayalinin yüzyıl sonunda çökertilişinin travmasına uzanır.





Öteki Deniz  -  "L'altro mare"  -  "The Other Sea"  (2012)



Theodoros Angelopoulos, 2012 yılında "Öteki Deniz ("L'altro mare" - "The Other Sea")" filminin çekimleri sırasında, sete yakın bir bölgede karşıdan karşıya geçerken bir motosikletin çarpması sonucu geçirdiği kazada ölünce üçleme tamamlanamadı.











Üçleme, "triloji" veya "üçlü yapıt" ...
Birbirinin devamı niteliğinde olan, birbiri ile karakterler veya konu açısından bağlantılı olan üç eserden oluşur. Genellikle edebiyat, sinema, video oyunu ve tiyatro alanlarında kullanılır.  Bu türdeki eserler bazen bir bütün, bazen de üç ayrı çalışma olarak kabul edilir.

Ben sinema tarihinde önemli yeri olan üçlemeleri öğütüyorum...