LİBERTEN

Libertinizm, cinsel temas kurma eğilimi. Bu nitelikte belirgin ahlak düşüklüğü (erkek hakkında). 

(kopyala-yapıştır kaynak: tiplopedi.com/Libertinizm)

Liberten, XVII. yy'da, ahlak kurallarını önemsemeyen, dinsel inancın koyduğu kuralları hi­çe sayan, felsefe ve din sorunlarını özgürce irdeleyen yazar ve düşü­nürlere  verilen ad. 

Libertenlik, tanrıtanımazlığın etkisin­de kalmış olan XVII. yy. aristokratlar topluluğunun ahlaksal özgürleşmesi­ni dile getiriyor ve yalnızca bu toplu­luk üstünde etkili oluyordu. Molière'in anlattığı haliyle Don Juan (1665), "soylu­ların düşünme tarzı ile din arasında ortaya çıkmış kopukluğun" sonucu olan liberten tipinin örneği olarak görülebilir. Don Juan’nın davranışla­rı, XVII. yy. liberten düşünürlerin Fransa'da yaygınlaştırdıkları belli bir hümanist sorunsalla da ilişkilidir. Gerçekten de, liberten Fransız düşün­cesinin kaynağı, İtalyan hümanizmi ve özellikle Padova Aristotelesçi Okulu'nun felsefecileridir: Cesare Cremonini (1550 dolayları-1631), Pietro Pomponazzi (1462-1525) ve özellikle, Toulouse’da ders veren ve sonunda yakı­larak öldürülen Lucilio Vanini (1585-1619). Özgür düşüncenin bir başka kurbanı olan Giordano Bruno (1548-1600) da, tüm tanrıcı görüşleri­nin çoğunu kabul etmiş olan Fransız libertenleri üstünde büyük etki yaptı. Epikuros, Lucretius ve Demokritos gi­bi Eskiçağ filozofları, liberten dü­şüncenin oluşumunda önemli rol oy­nadılar. Burada ayrıca, Gassendi’nin, Epikurosçuluğu benimseyerek Aristotelesçiliği reddettiğini belirtmek gere­kir.  Fransız libertenleri başlıca iki gruba ayrılabilir: Evreni büyük bir organiz­ma gibi gören ve ruhun ölümsüzlüğü­nü kabul etmeyen maddeciler ve o çağda tanrıtanımazlarla bir tutulan yaradancılar.

Liberten Edebiyat 
Liberten edebiyat, XVIII. yy’ın erotik edebiyatının bir türüydü ve açık saçıklığı çağın ahlak değerlerinin ve top­lumsal kurallarının sorguya çekilme­sini dile getiriyordu.

kopyala-yapıştır kaynak: yardimcikaynaklar.com