15 Ekim 2015 Perşembe

DOXA

Doxa kavramının kaynağı, Sokrates öncesi ilk felsefe metinleridir. Yunanca "kanaat" anlamına gelen doxa, Parmenides'in felsefesinde gerçekliğin bir bölümüne veya genel olarak varlığa dair çarpık ve yanlış kanaat demektir. Bu anlamda yine Yunanca "bilgi" anlamına gelen episteme kavramıyla zıt bir diyalektik içinde düşünülür. Gerçekliğe dair yanlış tanıma, yanlış tasavvur ve tahayyül anlamlarını kendinde toplar. Kişilere, topluma veya bütünüyle varlığa dair basmakalıp düşünceler, yaygın stereotipler ve klişeler doxa'ya dahildir.

Modern felsefede, özellikle Marksist çizgide "ideoloji" kavramı doxa'ya yakın bir anlamda kullanılır: Marksist düşünür Louis Althusser, ideolojiyi "bireyin içinde bulunduğu gerçek varoluş koşullarıyla hayali ilişkisi" olarak tanımlar.

Kaynak: Bourdieu, P. (1997) Méditations Pascaliennes. Paris: Seuil, s. 145