Athanasius Kircher (1601-1680)
Athanasius Kircher (1601-1680), Alman yazıbilimci, bilge. O zamanın en önemli bilim adamlarından biriydi. Kircher, Orta Almanya'da katolik bir şehir olan Geisa'da dünyaya gelmişti. Almanya, o sıralar yaşanan dini çatışmalar nedeniyle oldukça çalkantılı bir dönemden geçiyordu. Kircher, 1622 yılında protestanların elinden kurtulabilmek için memleketinden ayrılmak zorunda kaldı. 1628 yılında cizvit rahibi oldu. Fransa, Avusturya ve İtalya'da dolaştıktan sonra Roma'ya yerleşti.
Çok çeşitli konularla ilgili kırktan fazla kitap yazmıştır. Rönesans döneminin ideal bir örneği olan Kircher, on iki dil biliyordu. Tarihin ilk Antik Mısır uzmanıdır. İlk bilimkurgu romanını o yazmıştır. Vezüv Yanardağı'nın dumanlı kraterine inerek volkanlar üzerine çalışmalar yapmıştı. Öğrenme aşkını belki de en net biçimde 1669 yılında yayınladığı kitabı "The Great Art of Knowing (Öğrenmenin Ulu Sanatı)" ile ortaya koymuştur.
Kircher'in Mundus Subterraneus adlı kitabı (1665)
1631 yılında yayınladığı ilk kitabı "Magnetizma" ile ilgiliydi. Güneş saatleri, yer çekimi ve matematikle ilgili de birçok yazı yazmıştır. 1656'da, bubonik vebanın (Hıyarcıklı veba) mikroorganizmalardan kaynaklanıyor olabileceğini ileri sürerek bu teoriyi destekleyen ilk kişilerden biri oldu.
Kircher'in "Oedipus Aegyptiacus" isimli kitabı en iyi bilinen eserleri arasındadır. Bu kitap, Antik Mısır hiyeroglif alfabesini çözümlemeye çalışmaktaydı. Sonuçta başarısız olsa da eski Mısır'a büyük bir ilginin uyanmasına neden oldu. Geride bıraktığı notları sonunda eski yazıyı çözmeyi başaracak olan Fransız bilgini Jean-François Champollion (1790 - 1832) için yararlı olmuştur.
Kircher aynı zamanda kitap, sanat eseri ve çeşitli icatlar toplayan bir koleksiyonerdi. Bunlar, Roma'daki "Kircherianum Müzesi"nde sergilendi. Bu müze 19. yy'da yıkılana kadar şehrin en büyük müzelerinden biri olmuştur.
Yaşarken Yüz Sanatın Ustası olarak anılan Kircher, Avrupa'nın en ünlü bilginlerindendi. Büyük ölçüde kendi kendini yetiştirmiş ve içindeki öğrenme aşkı ile motive olmuştu. Ölümünün ardından Kircher'in ünü sönmeye başladı. Bilimsel konulara getirdiği amatör yaklaşım uzmanlaşma ve profesyonelleşmenin gelişimi ile birlikte gözden düşmüştür.
Ek Bilgiler:
1- Kircher'in hiçbiri çalışmayan çeşitli icatları vardı: Sürekli hareket makinası, konuşan emzik, müzik yazma makinası.
Bu icatları, İtalyan romancı Umberto Eco tarafından "The Island of The Day Before" - Önceki Günün Adası (1994) adlı çalışmasında espri konusu yapılmıştır.
2- Kircher'in en büyük projelerinden biri de "Voynich Elyazması"nı tercüme etmekti. Bu, bilinmeyen bir dilde yazılmış ünlü bir 15. yy kitabıydı. Ancak Kircher bu projesini gerçekleştirememiştir. Aynı çaba içersine giren ondan sonraki uzmanlar da başarısız olmuştur. Hatta Amerika Birleşik Devletleri'nin Ulusal Güvenlik Ajansı'nda (national security agency) çalışan şifre çözücüler bile hiçbir sonuca ulaşamamıştır. Kimi uzmanlarsa kitabın çok iyi tasarlanmış bir ortaçağ şakası olabileceğini düşünmektedir.
3- Kircher "Physiologia" (1680) isimli kitabında yutkunma sırasında hareket eden havanın hızını ölçen ilk kişi olmuştur. Kronometrenin henüz icat edilmediği düşünülürse bunun büyük bir başarı olduğu söylenebilir.
Kaynakça: kimdirnerelidirhayati.com
