22 Eylül 2015 Salı

WESTERN FİLM

Western, ABD'nin Atlantik kıyısından içerilere, batıya doğru göç sırasındaki olaylarla başlayan yaşam tarzı ve kültürüdür. Western kavramı Vahşi Batı kavramının oluşumunda yer sahibidir. Bu kültür ABD vatandaşlarının giyimlerinden, edebiyatına ve hatta politikalarına bile bir tavır olarak yansımıştır. Western kültürü, güçlünün ayakta kaldığı, ancak aynı zamanda fedakarlığın ve azmin her zaman üstün geleceğini vurgular. 

Amerikalıların kullandıkları deri çizmeler, büyük tokalı kemerler, kot pantolonlar, şapkalar, balon etekli elbiseler, uzun çuha paltolar, kunduzdan yapılmış kalpaklar bu kültürün birer parçalarıdırlar. Aynı zamanda rodeo, kovboy, düello, şerif, İç Savaş gibi kavramlar yanında buharlı tren, kızılderililer bu kültürün parçalarıdır. Western aynı zamanda bu kültürü ve yaşam tarzını konu alan; çoğu zaman at sırtında, kovalamacalarla dolu olan, kahramanlığı ve adaleti işleyen film türünü de tanımlar.


Wester'nin Alt Türleri: 

• Klasik Westernler. Örnek: John Ford ve Howard Hawks'ın filmleri
• Spaghetti Western (Düşük bütçeli İtalyan Westernleri) Örnek: Sergio Leone'nin filmleri
• Epik Western 
• Western Komedi 
• Neo Western 
• Romantik Western
• Müzikal Western Örnek: 1954 tarihli 7 Kardeşe 7 Gelin (Seven Brides for Seven Brothers)
• Ostern veya "Kızıl Western" (SSCB ve diğer Doğu Bloku ülkelerinde üretilmiş western filmleri)
• Revizyonist western (Klasik westernlerin ideallerini ve stillerini sorgulayan western türü. Bazen acid westernle aynı anlamda kullanılır) Örnek: Little Big Man (Küçük Dev Adam)
• Acid Western Acid western için Anti-western, revizyonist western veya post western gibi tanımlamalar da yapılmıştır. Geleneksel westernlerde 'uzak batı'ya gitmek özgürlük ve gelişme ile özdeşleşmiş bir kavramdır. Oysa acid westernlerde bunun tam tersidir, bu gidiş toplum için adeta bir kabus gibidir ve ölüme doğru gidiş ve yıkım demektir. 60'lı ve 70'li yıllardan gelen karşı kültür idealini içinde barındıran acid westernlere birkaç örnek vermek gerekirse Monte Hellman'ın kült filmi, The Shooting (Silahşör, 1967) ilk acid western film olarak kabul edilebilir. El Topo (Köstebek, 1970), Jeremiah Johnson (1972)Walker (1987) ve Dead Man (Ölü Adam, 1995), ilk akla gelen örneklerdir.
• Çağdaş Western Modern çağın atmosferinde geçen ama klasik westernlerin motiflerini kullanan filmler. Örnekler: Bring Me the Head of Alfredo Garcia (Bana Onun Kellesini Getirin, 1974) ve No Country For Old Men (İhtiyarlara Yer Yok, 2007)
• Western Bilim Kurgu Örnekler: Westworld (Batı Dünyası, 1973) ve Wild Wild West (Vahşi Vahşi Batı, 1999)
• Köri Western (Hindistan menşeli westernler)
• Kimçi Western (veya Guksu Western) Örnek: 2008 tarihli Güney Kore filmi İyi, Kötü ve Tuhaf.
• Oryantal Western 
• TV Westernleri. Örnek: "Küçük Ev" dizisi (Little House on the Prairie, 1974-1983) ve "Kung Fu" dizisi.
• Northern (Kuzey) Western Kanada Atlı Polis'lerinin serüvenlerini konu alan filmler.
• Yeşilçam Westernleri 1960'lı ve 1970'li yıllar boyunca Türkiye'de de hatırı sayılır miktarda western filmi çekilmişti. Gayriresmi olarak Yeşilçam Westernleri olarak da adlandırılabilecek bu yerli 'kovboy' filmlerinin ilki 1962 tarihli Nuri Akıncı filmi "Beş Hikaye"dir, filmde Parla Şenol, Efgan Efekan, Hulusi Kentmen gibi oyuncular rol almışlardı. 1967'de ise bir furyaya dönüşmüş ve 7 yıl boyunca 50 kadar Türk Western filmi çekilmişti. Tamer Yiğit, Cüneyt Arkın, Ayhan Işık, Yılmaz Güney, Kartal Tibet, Sadri Alışık, Öztürk Serengil, Yılmaz Köksal başta olmak üzere Yeşilçam'ın tüm ünlü oyuncuları bu westernlerde gözükmüşlerdi. Çetin İnanç'ın yönettiği ve Yılmaz Köksal'ın başrolünü oynadığı 1971 yapımı "Çeko" filmi Anadolu'da gişe rekorları kırmıştı.