27 Eylül 2015 Pazar

İTALYAN YENİ GERÇEKÇİLİK AKIMI (neorealismo)

İtalyan Yeni Gerçekçiliği (İtalyanca: Neorealismo), II. Dünya Savaşı sonrasında İtalya'da ortaya çıkmış bir sinema akımıdır. Bu akım kabaca 1944 ila 1952 yılları arasında etkili oldu. Genelde kabul gören kanıya göre akımı başlatan film Roberto Rossellini'nin 1945'te çektiği Roma, Açık Şehir (Roma, Città Aperta - 1945) iken akımın son filmi de Vittorio De Sica'nın 1952 tarihli Umberto D.'sidir. Kimilerine göre Federico Fellini'nin 1954 tarihli filmi Sonsuz Sokaklar (La Strada) da bu akıma dahil edilir. 
İtalyan Yeni Gerçekçilik Akımı, 1930'lu ve 1940'lı yıllardaki Mussolini döneminin Beyaz Telefon Filmleri olarak da adlandırılan pembe salon filmlerine bir tepki olarak doğmuştur. Bu tür filmler savaş sonrasının ekonomik kargaşa ve belirsizlik ortamında ortaya çıkmış olan yoksulluk, işsizlik, umutsuzluk ve ahlaki çöküş gibi temaları işlerler, salon filmlerinin aksine hayal kırıklığına uğramış çalışan insanların gündelik sorunlarına eğilirler.

İtalyan Yeni Gerçekçilik Akımının tohumları Cinema dergisinde bir araya gelmiş bir grup sinema eleştirmeni tarafından atılmıştı. Bu eleştirmenler arasında Michelangelo Antonioni, Luchino Visconti, Gianni Puccini, Cesare Zavattini, Giuseppe De Santis ve Pietro Ingrao da vardı. Bu yazarlar politik konularda yazamıyorlardı, zira derginin yazı işleri müdürü Benito Mussolini'nin oğlu olan Vittorio Mussolini'den başkası değildi. Onlar da o yıllarda film endüstrisinin başını çeken Beyaz Telefon Filmleri'ni eleştirmeye koyuldular. Bu Yeni Gerçekçiler aslında Fransız Şiirsel Gerçekçiliği'nden etkilenmişlerdi. Hem Antonioni hem de Visconti Jean Renoir'la çalışma fırsatını bulmuşlardı. İtalyan Yeni Gerçekçik Akımı da kendisinden sonra gelen Fransız Yeni Dalga akımını etkilemiştir.

Bu tür filmler sıradan insanların gündelik yaşamlarına sempatik bir bakış açısıyla eğilirken hemen kolaycı ahlaki yargılara varmıyorlardı. Soyut fikirlerden çok duygulara vurgu yapılıyordu. Hümanist (insancıl) bakış açısı ön plandaydı. Kameralar stüdyodan dışarıya, sokağa taşındı. Sokaklarda yapılan çekimlerde doğal gün ışığı daha çok kullanıldı. Çekimler sessiz olarak yapılıyor, sesler filme dublajla sonradan ekleniyordu. Bu da yönetmenlere daha fazla esneklik sağlıyordu. Belgesel filmleri andırır bir kadraj tercih edildi ve yine belgesellerde olduğu gibi kameraların zaman zaman elde de taşınarak kullanılması ve serbest kamera hareketleri yönetmenlerin özgürlüğünü arttırdı. Yönetmenler profesyonel olmayan oyuncularla doğaçlama oyunculuğu tercih ettiler. Zaten alışılmış şekilde klasik bir dramatik hikâye örgüsü de yoktu. Edebi diyalogların yerine doğaçlama konuşmalar vardı. Kurguda da aşırılığa kaçılmıyor mümkün olduğunca basit doğal bir kurgu tercih ediliyordu. Aynı zamanda bu filmler çok düşük bütçelerle çekiliyordu.

Akımın Önde Gelen Yönetmenleri: 
Federico Fellini, Vittorio De Sica, Roberto Rossellini, Luchino Visconti, Pietro Germi




AKIMIN ÖNDE GELEN FİLMLERİ

Roma, Açık Şehir  -  "Roma Città Aperta" 
(1945 - İtalya)  -  IMDb: 8,1 (6 ödül) 
Yönetmen: Roberto Rossellini 
Açıklama: Film  İtalyan Yeni Gerçekçiliği akımını başlatan film olarak bilinir; aynı zamanda yönetmenin Anti-Faşist "Savaş Üçlemesi"nin  ilk filmidir. Üçlemenin ikinci filmi 1946 ypımı "Paisa (Hemşehri)", üçüncü filmi ise "Germania Anno Zero (Almanya Sıfır Yılı)"dır.


Hemşo - "Paisà" 
(1946 - İtalya) - IMDb: 7,8 (8 ödül) 
Yönetmen: Roberto Rossellini


Almanya Sıfır Yılı  -  "Germania Anno Zero" 
(1948 - İtalya)  -  IMDb: 7,9 (3 ödül) 
Yönetmen: Roberto Rossellini 


Kaldırım Çocukları  -  "Sciuscià"
(1946 - İtalya)  -  IMDb: 8,1 (6 ödül)
Yönetmen: Vittorio De Sica, (1946) 


Bisiklet Hırsızları  -  "Ladri di biciclette" 
(1948 - İtalya)  -  IMDb: 8,3 (17 ödül)
Yönetmen: Vittorio De Sica


Yer Sarsılıyor  -  "La terra trema"
(1948 - İtalya)  -  IMDb: 7,9 (1 ödül)
Yönetmen: Luchino Visconti


Acı Pirinç  -  "Riso amaro"
(1949 - İtalya)  -  IMDb: 7,7
Yönetmen: Giuseppe De Santis


Stromboli
(1950 - İtalya, ABD)  -  IMDb: 7,3 (2 ödül)
Yönetmen: Roberto Rossellini


Milano'da Mucize  -  Miracolo a Milano
(1951 - İtalya)  -  IMDb: 7,8 (4 ödül)
Yönetmen: Vittorio De Sica


Umberto D.
(1952 - İtalya)  -  IMDb: 8,2 (3 ödül)
Yönetmen: Vittorio De Sica, (1952) 


Sonsuz Sokaklar  -  "La Strada"
(1954 - İtalya)  -  IMDb: 8,0 (1 Oscar + 10 ödül)
Yönetmen: Federico Fellini