Hababam Sınıfı, şair ve yazar Rıfat Ilgaz'ın Dolmuş Dergisi (İlhan Selçuk, Turhan Selçuk ve Aziz Nesin'nin çıkardığı siyasi mizah dergisi) için 1956'da yazdığı öykü serisinin adıdır. Rıfat Ilgaz yazılarını o zamanlar Stepne takma adı ile yazmaktadır. Derginin adı Dolmuş olduğu için yolcu taşıyan binek araba anlamına geldiğinden, yedek parçalarından yedek lastik anlamına gelen Stepne sözcüğünü bu nedenle kullanmıştır. Dergide olduğu gibi kitapta da yazar olarak Stepne mahlasını kullanmıştır. Dergideki öykülerin ve kitabın yazarının Rıfat Ilgaz olduğu 6 Haziran 1957'de Dolmuş'ta yayımlanan Hababam Sınıfı'nın Muharriri başlıklı yazıda açıklanır. Derginin 11 Temmuz 1957'de yayınlanan 79. sayısında Hababam Sınıfı dizisinin bittiği şu şekilde duyurulur. "Mekteplerin tatile girmesi münasebetiyle Hababam Sınıfı dağılmış bulunuyor. Rıfat Ilgaz'ın büyük alaka gören bu eserin birinci kısmı, kitap halinde yayınlanmıştır. İkinci kitap hazırlanmaktadır. Yakında 'Dolmuş Mizah Yayınları' serisinden neşredileceğini okuyucularımıza müjdeleriz."
Bir de Müzikali Yapılmış
İlk kez, 1981 yılında Beyoğlu Şan Tiyatrosu'nda sergilendirilenen müzikal, 1982 yılının Mayıs ayına kadar kapalı gişe oynanmış. 1982 yılında İzmir Enternasyonal Fuarı'nda 30 gün, fuar süresince 2300 kişilik açık hava tiyatrosunda da İstanbul'da olduğu gibi kapalı gişe oynamış. Müzikalde, Derya Baykal, İlyas Salman, Adile Naşit, Ayşen Gruda, Şoray Uzun ve Şener Şen gibi oyuncuların yer aldığı oyunun müziklerini MFÖ grubunun yaptığı oyunun 1980'li yıllarda VHS video kasetleri yayınlanmış. Yavuz Turgul tarafından oyunlaştırılmış.
1974'te ilk filmi çekilen Hababam Sınıfı o güne dek görülmemiş bir başarı gösterir ve altı filmi daha çekilir. 2000'li yılların başında ise üç filmden oluşan yeni bir seri olarak uyarlandı ama beklenen ilgiyi görmedi. İlk film, Hababam Sınıfı 1 Nisan 1975 tarihinde vizyona girdiğinde izlenme rekorları kırdı ve tam yirmi sekiz hafta vizyonda kaldı. Daha sonra film çok tuttu ve ikinci film Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı vizyona girdi; otuz hafta vizyonda kalan film, serinin en çok hasılat yapan filmi oldu. 1970'li yıllarda sinemanın televizyona karşı verdiği mücadelenin öncüsü oldu.
Rıfat Ilgaz, Karamürsel'de üçüncü sınıf bir otelin odasında Hababam Sınıfı'nın romanını piyese dönüştürdü (1966). Daktilosu olmadığı için de bir köy katibi ile dilekçe fiyatı üzerinden anlaştı. Biri okudu, diğeri yazdı. Yazıları okumadan Ulvi Uraz'a verdi. 25 gün provadan sonra küçük sahnede 3 ay aralıksız kapalı gişe oynadı. Oyunun kadrosunda Zeki Alasya, Metin Akpınar, Ercan Yazgan, Ahmet Gülhan, Ali Yalaz, Ulvi Uraz, Zihni Küçümen, Suzan Uztan yer almıştı. Suzan Uztan bu oyunda İnek Şaban’ı oynamış ve erkek olan bu karakterin sahnede bir kadın tarafından canlandırıldığını hiç kimse anlamamıştı. Oyun çok büyük alkış almıştı. (bknz. http://www.dipsahaf.com/zeki-alasya-ve-metin-akpinarli-hababam-sinfi-1966/ ).
- Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1969)
- İlk oyunun büyük alkış almasından sonra Rıfat Ilgaz ikinci bir oyun yazmış. İlk oyundan üç yıl sonra sahneye aktarılmıştır. Müjdat Gezen, Vakvak Rıza rolüyle büyük beğeni toplamış.
- Hababam Sınıfı Baskında (1972)
- Rıfat Ilgaz'ın sahneye uyarlanan üçüncü "Hababam Sınıfı" oyunudur. İlk kez 1972 yılında "Ulvi Uraz Tiyatro" salonunda sahneye konulan oyun daha sonra 1976 ve 1985 yıllarında da sahneye uyarlanmış. İkinci oyundan üç yıl sonra sahneye konulan oyun yine büyük alkış almış.
- Hababam Sınıfı Uyanıyor (1972)
- Rıfat Ilgaz'ın yazdığı serinin son ve üçüncü oyunla aynı yıl sahneye konulan oyundur.
1974'te ilk filmi çekilen Hababam Sınıfı o güne dek görülmemiş bir başarı gösterir ve altı filmi daha çekilir. 2000'li yılların başında ise üç filmden oluşan yeni bir seri olarak uyarlandı ama beklenen ilgiyi görmedi. İlk film, Hababam Sınıfı 1 Nisan 1975 tarihinde vizyona girdiğinde izlenme rekorları kırdı ve tam yirmi sekiz hafta vizyonda kaldı. Daha sonra film çok tuttu ve ikinci film Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı vizyona girdi; otuz hafta vizyonda kalan film, serinin en çok hasılat yapan filmi oldu. 1970'li yıllarda sinemanın televizyona karşı verdiği mücadelenin öncüsü oldu.
1. SERİ:
HABABAM SINIFI (1975 - Türkiye) - IMDb: 9,5
Yönetmen: Ertem Eğilmez
Senaryo: Umur Bugay
Müzik: Melih Kibar
Oyuncular: Kemal Sunal (İnek Şaban), Halit Akçatepe (Güdük Necmi), Tarık Akan (Damat Ferit), Münir Özkul (Kel Mahmut),
Adile Naşit (Hafize Ana), Sıtkı Akçatepe (Paşa Nuri), Ahmet Arman (Hayta İsmail), Ertuğrul Bilda (Külyutmaz), Cem Gürdap (Tulum Hayri),
Feridun Savlı (Domdom Ali), Cengiz Nezir (Bozum Cahit), Muharrem Gür (Okul Müdürü), ...
Konusu: Özel Çamlıca Lisesi'ne yeni atanan müdür muavini ve tarih öğretmeni olan Kel Mahmut kopya çeken, okuldan kaçıp maçlara giden, hocalarla sürekli kafa bulan öğrencilerle dolu okuldaki Hababam Sınıfı'na ilginç ceza yöntemleriyle disiplin altına almaya çalışır. Fakat aynı zamanda öğrencilerin haylazlığı dışında ciddi olaylar da yaşanmaktadır.
HABABAM SINIFI SINIFTA KALDI (1976 - Türkiye) - IMDb: 8,9 (1 ödül)
Yönetmen: Ertem Eğilmez
Senaryo: Sadık Şendil
Müzik: Melih Kibar
Oyuncular: Kemal Sunal (İnek Şaban), Halit Akçatepe (Güdük Necmi), Tarık Akan (Damat Ferit), Münir Özkul (Kel Mahmut),
Adile Naşit (Hafize Ana), Şener Şen (Badi Ekrem), Semra Özdamar (Semra Hoca), Sıtkı Akçatepe (Paşa Nuri), Ahmet Arman (Hayta İsmail),
Ertuğrul Bilda (Külyutmaz), Cem Gürdap (Tulum Hayri), Feridun Savlı (Domdom Ali), Cengiz Nezir (Bozum Cahit), Muharrem Gür (Okul Müdürü), ...
Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film Müziği Ödülü alan film, Şener Şen ve Kemal Sunal'ın birlikte rol aldıkları ilk filmdir ve Tarık Akan'ın oynadığı son Hababam Sınıfı filmidir.
HABABAM SINIFI UYANIYOR (1977 - Türkiye) - IMDb: 8,9 (1 ödül)
Yönetmen: Ertem Eğilmez
Senaryo: Sadık Şendil
Müzik: Melih Kibar
Oyuncular: Kemal Sunal (İnek Şaban), Halit Akçatepe (Güdük Necmi), Amet Sezerel (Ahmet),
Münir Özkul (Kel Mahmut), Adile Naşit (Hafize Ana), Şener Şen (Badi Ekrem), Şevket Altuğ (Kimya Hocası), Semra Özdamar (Semra Hoca),
Sıtkı Akçatepe (Paşa Nuri), Ahmet Arman (Hayta İsmail), Ertuğrul Bilda (Külyutmaz), Cem Gürdap (Tulum Hayri), Feridun Savlı (Domdom Ali),
Cengiz Nezir (Bozum Cahit), Tuncay Akça (Velet), Ergin Orbey (Hüseyin Şevki), Muharrem Gür (Okul Müdürü), ...
Konu: Hababam Sınıfı'na Ahmet adında çalışkan bir öğrenci gelir. Hababam, başta köylü diye alay ettiği Ahmet'i de kendisine benzetmeye çalışır. Ne var ki, Ahmet kolay pes etmeyen, duyarlı ve duygulu bir çocuktur. Bu filmde Hababam ekibi, sürekli haylazlığı pohpohladıklarını kabul etmeyerek sosyal duyarlılık için çağrıda bulunur. Halit Akçatepe'nin seride oynadığı son filmdir.
HABABAM SINIFI TATİLDE (1978 - Türkiye) - IMDb: 8,8
Yönetmen: Ertem Eğilmez
Senaryo: Sadık Şendil
Müzik: Melih Kibar
Oyuncular: Kemal Sunal (İnek Şaban), Ayşen Gruda (Ayşe), Sevda Aktolga (Sevda),
Münir Özkul (Kel Mahmut), Adile Naşit (Hafize Ana), Şener Şen (Badi Ekrem), Sıtkı Akçatepe (Paşa Nuri), Ahmet Arman (Hayta İsmail),
Ertuğrul Bilda (Külyutmaz), Cem Gürdap (Tulum Hayri), Feridun Savlı (Domdom Ali), Cengiz Nezir (Bozum Cahit), Tuncay Akça (Velet),
Ergin Orbey (Hüseyin Şevki), Muharrem Gür (Okul Müdürü), ...
Konu: Okul müdürü, daha fazla para kazanabileceğini düşünerek, Çamlıca Lisesi'ne yeni gelen kız öğrencileri kabul eder. Bu 4 kız, Hababam Sınıfı'na gönderilir. Ancak, kısa zamanda Hababam Sınıfı'nın haylazlıklarına uyum sağlayan kızlar, erkeklere karşı bir savaş başlatır. Sürekli erkeklerin tuzaklarına düşen kızlar, başlarına geleceklerini önceden öğrenebilmek için erkekler arasında bir ajan aramaya başlar. Futbol maçına gitmek için izcilik bahanesiyle Badi Ekrem'i kandırıp okuldan kaçan öğrenciler, maç dönüşü karşılarında Mahmut Hoca'yı bulur. Mahmut Hoca'nın cezası ise öğrencilerin bir izcilik kampına gitmesidir. Kemal Sunal'ın Hababam Sınıfı serisinde oynadığı son filmdir.
HABABAM SINIFI DOKUZ DOĞURUYOR (1978 - Türkiye) - IMDb: 7,7
Yönetmen: Kartal Tibet
Senaryo: Sadık Şendil
Müzik: Melih Kibar
Oyuncular: İlyas Salman (Bilo Ağa), Zümrüt Cansel (Ayşe), Sevda Aktolga (Sevda),
Talip Güran (Kıvırcık Ömer) Münir Özkul (Kel Mahmut), Adile Naşit (Hafize Ana), Şener Şen (Badi Ekrem), Şevket Altuğ (Kimya Hocası),
Perran Kutman (Hürrem), Sıtkı Akçatepe (Paşa Nuri), Ahmet Arman (Hayta İsmail), Ertuğrul Bilda (Külyutmaz), Cem Gürdap (Tulum Hayri),
Feridun Savlı (Domdom Ali), Cengiz Nezir (Bozum Cahit), Tuncay Akça (Velet), Ergin Orbey (Hüseyin Şevki), Muharrem Gür (Okul Müdürü), ...
Konu: Kızlı erkekli ilk Hababam Sınıfı diğer filmerdeki haylazlıklarını sürdürmektedir. Sınıfa doğulu bir aşiret reisinin oğlu olan Bilo gelir ve kendini ağa ilan eder. Öğrenciler de onunla kafa bulmaya başlar. Fakat Bilo biraz saf olduğu için bunun farkına varmaz. Okulun yeni asabi hocası Hürrem, tam bir erkek düşmanıdır. Sınıftaki Kıvırcık Ömer ve Ayşe adlı iki öğrenci arasında bir aşk başlar ve kız hamile kalır. Ancak öğrenciler gebelik testini yaptırdıklarında kimya hocası, incelediği idrar örneğinin bu Hürrem Hoca'ya ait olduğunu düşünür. Hürrem ortalığı velveleye verir.
HABABAM SINIFI GÜLE GÜLE (1981 - Türkiye) - IMDb: 6,6
Yönetmen: Ertem Eğilmez
Senaryo: Yavuz Turgul
Müzik: Melih Kibar
Oyuncular: İlyas Salman (Mehmet Bülbül), Mehmet Ali Erbil (Ali), Cem Özer (Mülayim), Ayşen Gruda (Melahat), Savaş Dinçel (Müjdat Eken),
Yonca Evcimik (Yonca), Yaprak Özdemiroğlu (Gamze), Fulya Özcan (Ayşegül), Adile Naşit (Hafize Ana), Şevket Altuğ (Şevket Hoca),
Hüseyin Kutman (Okul Müdürü), ...
Konu: Doğulu bir ailede yetişen edebiyat hocası Mehmet Bülbül'ün tayini Özel Çamlıca Lisesi'ne çıkar. Öğrenciler ilk başta yeni gelen hocalarına yukarıdan bakarlar. Mehmet Hoca, ilk başta bu duruma aldırış etmese de daha sonra ailesinin küçük görülmesine dayanamaz. Bu arada Hafize Ananın kızı Ayşegül de okulda okumaktadır. Ancak fakirliğinden utanan Ayşegül, annesinden köşe bucak kaçmaktadır. Mehmet Hoca, diğer öğrencileriyle olduğu gibi Ayşegül ile de yakından ilgilenir ve onun sorunlarını çözmesine yardımcı olur. Fakat sınıfda bulunan öğrencilerden Gamze Öğrt. Mehmet Bülbül'e büyük bir aşk besler ve Ayşegül ile ilgilenmesini kıskanır. Olaylar bu konu üzerinde gelişir ve Mehmet Hoca'nın tayini çıkar.
2. SERİ:
HABABAM SINIFI MERHABA (2004 - Türkiye) - IMDb: 2,8
Yönetmen: Katal Tibet
Senaryo: Kemal Kenan Ergen
Müzik: Melih Kibar
Oyuncular: Tuncay Akça (Bekçi Bacaksız Amca), Mehmet Ali Erbil (Deli Bedri), Halit Akçatepe (Rehberlik Hocası Güdük Necmi),
Zeki Alasya (Hademe Boz Ali), Erol Büyükburç (Müzik Hocası Minör Nurettin), Zihni Göktay (Edebiyatçı Üçbuçuk Yusuf),
Hülya Koçyiğit (Müdire Fatoş), Bülent Kayabaş (Matematikçi Şalter Haşmet), Sümer Tilmaç (Kimyacı Sazan Kamil), Ayşen Gruda (Müfettiş),
Mehmet Ali Alabora (Matkap Emre), Ceyhun Yılmaz (Pörtlek), Peker Açıkalın (Psiko), Nehir Erdoğan (Kız İsmail / Arzu),
Cengiz Küçükayvaz (Kötü Kenan), Şafak sezer (Casus Ercü), ...
Konu: Hababam Sınıfı’nın mezun olmasının üstünden yıllar geçmiş olsa da Özel Çamlıca Lisesi’nde eğitim devam etmektedir. Okulun eski sahibi Muharrem Gürses vefat edince okul yönetimini oğlu Deli Bedri devralmıştır. Zamane Hababamcı'lar, eski geleneğin sadık izleyicileri olarak hem idareye hem de hocalarına kök söktürmeyi sürdürmektedirler. Deli Bedri ise onların haylazlıklarını bahane ederek okulu satma planları yapmaktadır. Bu durum karşısında okulun yeni müdiresi Fatoş Hoca, çareyi eski bir Hababamcı'dan yardım istemekte bulur ve Güdük Necmi rehber öğretmen rolüyle okula geri döner. Ama eski haylazlıkların yerini yenileri alalı çok olmuştur.
HABABAM SINIFI ASKERDE (2005 - Türkiye) - IMDb: 2,8
Yönetmen: Ferdi Eğilmez
Senaryo: Kemal Kenan Ergen
Müzik: Melih Kibar
Oyuncular: Tuncay Akça, Mehmet Ali Erbil (Binbaşı Bedri), Halit Akçatepe (Tuğ General Necmi), Hülya Avşar (Zehra Binbaşı),
Volkan Severcan (Uzm. Çavuş Demir İçbükey), Zihni Göktay (Dr. Yusuf Yarbay), Mehmet Ali Alabora (Matkap Emre), Ceyhun Yılmaz (Pörtlek),
Peker Açıkalın (Psiko), Nehir Erdoğan (Kız İsmail / Arzu), Cengiz Küçükayvaz (Kötü Kenan), Şafak sezer (Casus Ercü),
Kerem Alışık (Sabit), Helin Avşar ...
Konu: Yaşıtları çoktan iş güç sahibi olan Hababam Sınıfı'nın dur durak bilmez haylazlıkları artık dayanılmaz boyutlara gelmiştir. Okul müdürü Deli Bedri çareyi Hababam'ı askere göndermekte bulur.
HABABAM SINIFI 3,5 (2006 - Türkiye) - IMDb: 2,7
Yönetmen: Ferdi Eğilmez
Senaryo: Kemal Kenan Ergen
Müzik: Melih Kibar
Oyuncular: Tuncay Akça (Bekçi Bacaksız Amca), Mehmet Ali Erbil (Deli Bedri), Halit Akçatepe (Rehberlik Hocası Güdük Necmi),
Seda Sayan (Bedriye), Kibariye (Müzik Hocası Nuriye), Zihni Göktay (Edebiyatçı Üçbuçuk Yusuf), Hülya Koçyiğit (Müdire Fatoş),
Bülent Kayabaş (Matematikçi Şalter Haşmet), Sümer Tilmaç (Kimyacı Sazan Kamil), Mehmet Ali Alabora (Matkap Emre),
Ceyhun Yılmaz (Pörtlek), Peker Açıkalın (Psiko), Nehir Erdoğan (Kız İsmail / Arzu), Cengiz Küçükayvaz (Kötü Kenan),
Şafak sezer (Casus Ercü), Dost Elver (kekeme), ...
Konu: Askerliğini bitiren Hababam Sınıfı yuvasına geri döner. Bir türlü iflah olmayan sınıf, Çamlıca Lisesi'nin müdür ve öğretmenlerini yeniden çileden çıkarmak üzeredir. Okul müdürü Deli Bedri Hababam Sınıfı’nı bu kez kesin göndermek niyetindedir. Karısı Deli Bedriye ve oğlu ile beraber okula taşınır. Türlü numaralarla onlardan kurtulmaya kararlıdır. Deli Bedriye'yi de çok geçmeden düşmanları arasına katan Hababam Sınıfı’nı yeni sürprizler beklemektedir. Okul koridorlarında yeni bir kovalamaca başlar. Bu dönem filmlerinden biri olan Hababam Sınıfı Üç Buçuk, IMDB resmi sitesinde dünyanın tüm zamanlarındaki en kötü 5 filminden biri seçilmiştir. Sinema eleştirmenlerince herhangi bir senaryo taslağına sahip olmayan ve oyuncuların sadece gelişigüzel espri yapması formatına göre oluşturulan, bir tür hareketli stand-up şov olarak gösterilen film aynı zamanda geleneksel Hababam Sınıfı kültüründen çok uzak kalmıştır.
