SERİ FİLMLER: 31. 13. Cuma "Friday the 13th"

13. Cuma, on iki slasher (işkenceci) film, bir televizyon şovu, romanlar, çizgi romanlar ve bağlantılı eşyalardan oluşan korku temalı ABD medya ürünleri serisidir. Seri esas olarak, çocukken kamp personelinin ihmali sonucu Camp Crystal Lake'de boğulan kurgu karakter Jason Voorhees'i merkez alır. Uzun yıllar sonra, lanetlendiği söylenen gölde seri katliamlar olur. Jason, filmlerin tamamında katil ya da cinayetlerin sebebi olarak yer alır. İlk filmi Victor Miller yazdı, filmin yapımcılığını ve yönetmenliğini ise Sean S. Cunningham üstlendi. İkisi de serinin devam filmlerinde yazan ve yöneten olarak yer almadı.

Jason Voorhees Victor Miller tarafından yaratılmış bu kurgusal karakter. Jason Voorhees 1.90 m boyundadır, 115 kilodadır. Jason konuşmayı sevmez, sevişenlere asla acımaz, silah olarak kılıç uzunluğundaki ustura keskinliğindeki bıçağını kullanır. Kurbanlarını, koşarak yakalamayı tercih etmez, daha çok hızlı veya yavaş yürümeyi tercih eder. Jason, ölümsüz bir ölü olduğu için ölmek bilmez. Mezara yattığında ise ölmez, yeniden dirilmek için gün sayıp dinlenir. Yüzü, bakılmayacak kadar kötü durumda olduğu için sürekli maske takar. Kadın, çocuk, yaşlı vs. ayırt etmeksizin öldürür. Öldürürken vakit kaybetmez. Tek değer verdiği şey annesidir. Jason'ın öldürme sebebi; annesinin ölü olması ve Kristal Göl'deki gençler tarafından öldürülmesidir.


İlk film, Yabancı (1978) filminin başarısının yarattığı fırsatı değerlendirmek amacıyla yapıldı. Bu filmin kendi başarısı da, Paramount Pictures'ın 13. Cuma serisinin tüm lisans haklarını satın almasına yol açtı. Filmlerin yapımcısı Frank Mancuso, Jr. ayrıca, Paramount'un 13. Cuma 6. Bölüm Jason Yaşıyor'u gösterime sunmasının ardından "Friday the 13th: The Series" adlı televizyon şovunu (dizi) geliştirdi. Televizyon şovu, karakterler ya da mekânlar açısından serinin diğer ürünleriyle bağlantılı değildir; ancak aynen film serisinin sembolize ettiği gibi, "kötü talih ve lanetler" fikrini temel alır. Serinin hakları Paramount'a ait olmasına karşın, dört film romana uyarlandı. Bunlardan Friday the 13th Part III, iki ayrı yazar tarafından uyarlandı. Haklar New Line Cinema'ya satıldıktan sonra Cunningham iki yeni filmin yapımcılığını üstlenmek ve Elm Sokağında Kabus film serisinden Freddy Krueger'ın yer aldığı bir film için geri döndü. New Line, Jason'ın yer aldığı 13 novella ve çeşitli çizgi roman serileri yayımladı. 

Filmler eleştirmenlerce pek beğenilmese de, yalnızca filmlerin başarısı değil, aynı zamanda geniş pazarlama alanı ve popüler kültürde seriye yapılan göndermeler nedeniyle 13. Cuma, ABD'de en başarılı medya serilerinden biri olarak kabul ediliyor. Serinin popülaritesi kendi 13. Cuma filmlerini, kopya Jason Voorhees kostümlerini yaratan ve vücutlarına 13. Cuma dövmeleri yaptıran bir hayran kitlesini beraberinde getirdi. Jason'ın hokey maskesi bile en tanınmış popüler kültür simgelerinden biri haline geldi.

13. CUMA  "Friday the 13th" (1980 - ABD) - IMDb: 6,5

Yönetmen: Sean S. Cunningham

Oyuncular: Betsy Palmer (Mrs. Voorhees), Ari Lehman (Jason), Adrienne King, Harry Crosby, Laurie Bartram, Mark Nelson, Jeannine Taylor, Robbi Morgan, Kevin Bacon, ...

Açıklama: Sean S. Cunningham tarafından çekilmiş bağımsız Amerikan filmi, 13. Cuma serisinin başlangıç filmidir. Crystal Lake kampı on yıllar önce esrarengiz cinayetler ve tersliklerin yaşandığı, terkedilmiş bir gençlik kampıdır. Bir girişimci kampı tekrar hizmete açmaya karar vererek genç ve hayat dolu gençlerden oluşan kadroyu işe alır. Bir yağmur fırtınası kampı dünyanın geri kalanından soyutladığında korkunç cinayetler başlar. Gençler sırayla, korkunç şekilde cinayete kurban gitmektedir.

13. CUMA: 2. BÖLÜM  "Friday the 13th Part II" (1981 - ABD) - IMDb: 6,0

Yönetmen: Steve Miner

Oyuncular: Amy Steel (Ginny Field), John Furey (Paul Holt), Adrienne King (Alice Hardy), Kirsten Baker (Terry), Stuart Charno (Ted), Steve Daskawisz (Jason Voorhees), ...

Açıklama: Crystal Gölü Kampı'nın kötü bir geçmişi vardı. Kana bulanmış bir geçmiş. 20 seneden beri kimse oradaki ölümcül sessizliği bozmamıştı. Bugüne kadar... Alice, oğlu Jason'ın intikamını almaya çalışan akıl hastası bayan Voorhees'i öldürdükten sonra rahat bir nefes alır. Ancak Jason Voorhes hiç bir zaman kristal gölünden sürülememiştir. Bütün zamanını yakındaki ormanda insanlardan uzakta geçirmiştir. Annesinin ölümünü gören Jason'ın içini intikam hırsı ile doldurur. Bu olaydan beş yıl sonra bir grup maceraperest terkedilmiş kamp yerine gelir.

13. CUMA: 3. BÖLÜM  "Friday the 13th Part III" (1982 - ABD) - IMDb: 5,6

Yönetmen: Steve Miner

Oyuncular: Dana Kimmell, Paul Kratka, Tracie Savage, Jeffrey Rogers, Catherine Parks,
Larry Zerner, David Katims, Rachel Howard, Richard Brooker (Jason Voorhees), Marilyn Poucher (Pamela Voorhees) ...

Açıklama: Gene aynı yer, gene uyarılara kulak asmayan gençler ve bitmek bilmeyen korkunç cinayetler... Tabii ki bu cinayetlerin arkasında Kristal Gölü Kampı'nın korkunç kabusu Jason vardır. Jason hastane morgunda tekrar dirilir. Jarvis ailesinden ve uyarılara kulak asmayan bir grup insandan intikam almaya devam eder.

13. CUMA: SON BÖLÜM  "Friday the 13th: The Final Chapter" (1984 - ABD) - IMDb: 5,9

Yönetmen: Joseph Zito

Oyuncular: Kimberly Beck, Corey Feldman, Erich Anderson, Crispin Glover (Tomy Javis), Peter Barton, Clyde Hayes, Barbara Howard, Lawrence Monoson, 

Joan Freeman, Ted White (Jason Voorhees), ...

Açıklama: Kristal Gölü Kampı'nın efsanevi kabusu Jason ölmüştü ve annesinin intikamını almak için götürüldüğü hastanenin morgunda yeniden dirilmişti... Aynı zamanda bir grup genç söylentilere kulak asmadan kampa gider ve cinayetler yeniden başlar ancak bölgede yaşayan Tomy Jarvis Jason'a rakip olabilecek kadar korku filmi hayranıdır.

13. CUMA: YENİ BİR BAŞLANGIÇ  "Friday the 13th: A New Beginning" (1985 - ABD) - IMDb: 4,6

Yönetmen: Danny Steinmann

Oyuncular: John Shepherd (Tommy Jarvis), Corey Feldman (12 yaşındaki Tommy Jarvis), ...

Açıklama: Film psikopat katil Jason'ın yerine geçen birinin işlediği cinayetleri konu edinmiş. 

13. CUMA 6: JASON YAŞIYOR  "Jason Lives: Friday the 13th Part VI" (1986 - ABD) - IMDb: 5,8

Yönetmen: Tom McLoughlin

Oyuncular: Thom Mathews (Tommy Jarvis), C.J. Graham (Jason Voorhees), ...

Açıklama: Tommy Jarvis imkansız olanı başarmıştı. Katliamları ile Kristal Göl sakinlerine vahşet saçan Jason Vorhees'i öldürmeyi başarmıştı, fakat yıllar sonra Tommy, Jason'ı rüyalarında görmeye başlar ve ölmediği kuşkusuna kapılır. Mezarını kazmak için bir arkadaşı ile mezarlığa giderler. Mezarı açtıklarında Jason'ın çürümüş cesedini bulurlar. Ancak cesede bir şimşek çarpar ve Jason dirilir. Jason Tommy'nin arkadaşını öldürürken Tommy kaçar. Serinin altıncı bölümünde de Jason'ın tarifsiz kanlı cinayetlerini izleriz...

13. CUMA 7: YENİ KAN  "Friday the 13th Part VII: The New Blood" (1988 - ABD) - IMDb: 5,2

Yönetmen: John Carl Buechler

Oyuncular: Kane Hodder (Jason Voorhees), Lar Park Lincoln (Tina Shepard), ...

Açıklama: Psikopat katil serinin 6. bölümünde Jason Voorhees Kristal Göl'ün altında zincirlerle tuzağa düşürülmüştür. Babasının ölümüne sebep olduğu düşüncesini aklından çıkaramayan Tina gittiği bir partide istemeden de olsa Jason Voorhees'i Kristal Göl'ün altından çıkarmıştır. Böylece yeni katliamların başlamasına sebep olur. Tina telekenizi yeteneğine sahiptir. Herşeyi zihin gücü ile hareket ettirebilmektedir. Tina'nın özel güçleri hayatta kalabilmesi için onun tek umudu olmuştur. Ama genç bir kızın bu acımasız manyağa karşı nasıl bir şansı olabilir... 

13. CUMA 8: JASON MANHATTAN'DA  "Friday the 13th Part VIII: Jason Takes Manhattan" (1989 - ABD) - IMDb: 4,5

Yönetmen: Rob Hedden

Oyuncular: Kane Hodder (Jason Voorhees), ...

Açıklama: Yok edilemez psikopat katil Jason Voorhes'in yolu bu kez New York şehrine düşüyor ve şehri baştan aşağıya kana buluyor. Mezardan şaşırtıcı bir biçimde çıkışı ile Jason bu kez son yolculuğunu bir tekne ile Manhattan'a doğru yapar.  Öğrencilerin olduğu bir tekneye binen Jason, herkesi öldürmeye çalışır. Kutulanlar Manhattan'a doğru yüzmeye başlarlar... Jason da arkalarındadır...

JASON CEHENNEME GİT  "Jason Goes to Hell: The Final Friday" (2001 - ABD) - IMDb: 4,3

Yönetmen: Adam Marcus

Oyuncular: Kane Hodder (Jason Voorhees), ...

Açıklama: Jason Voorhees yaşayan nefes alan o şeytani ruh, yeni bir öfkeli saldırı için geri döndü. Özel bir FBI gücü tarafından izi sürüldü ve yavaş yavaş ortadan kaladırıldı. Artık herkes onun öldüğünü sanıyordu, ama yanılıyorlardı. Jason kemik dondurma kabiliyeti sayesinde bir kez daha geri dönecekti. Korkunç gerçek onun her yerde olabileceği ya da herhangi biri. Bu şok edici kanınızı donduracak bölümde Jason'ın katliam odaklı terör saltanatının ve öldürme içgüdüsünün sırrı nihayet çözülüyor. Jason son kez cehenneme git...

JASON X  (2001 - ABD) - IMDb: 4,4

Yönetmen: James Isaac

Oyuncular: Kane Hodder (Jason Voorhees), ...

Açıklama: Bilinmeyen bir gelecekte dünya artık yaşamaya elverişli değildir, bu nedenle insanlar uzaydaki kolonilerde yaşamaktadır. Kolonilerden biri, donmuş iki beden alır ve bu donmuş bedenleri çözdüklerinde bedenlerden biri Jason Voorhees'e dönüşür. Artık ormanda veya Kristal Göl Kapı'nda olmayan Jason yepyeni bir ortamda kolonide yaşayanların arasına karışır. 

FREDDY JASON'A KARŞI  "Freddy vs. Jason" (2003 - Kanada, ABD, İtalya) - IMDb: 5,8 (3 ödül)

Yönetmen: Ronny Yu

Oyuncular: Ken Kirzinger (Jason Voorhees), Robert Englund (Freddy Krueger), Monica Keena, Jason Ritter, Kelly Rowland, Chris Marquette, 
Brendan Fletcher, Katharine Isabelle, ...

Açıklama: ABD korku/gerilim film tarihinin en önemli iki baş karakteri Freddy Krueger ve Jason Voorhees bu filmde kozlarını paylaşıyor. Polisin ve medyanın çabaları ile Elm Sokağı'nda yaşayan gençler arasında Freddy korkusu unutulmaya başlamıştır. Freddy'nin eski gücüne kavuşabilmesi için ise tek şansı tekrar etrafa korku salacak şekilde gündeme gelmesidir. Freddy bunu başarmak için, Elm Sokağında küçük çapta bir katliam yapması için 13. Cuma serisinin katili Jason'ı gönderir. Böylece cinayetleri duyan herkes Freddy'nin geri döndüğünü zannetmeye, dolayısı ile büyük bir korku yaşamaya başlar. Bu korku sayesinde Freddy eski gücünü kazanır. Ancak kontrolden çıkan Jason, Freddy'nin kurbanlarını da öldürmeye başlamıştır. Artık birbirileri için tehlike unsuru olan iki cani, göl kıyısında yaşanacak büyük düelloda kozlarını paylaşacaklardır.